Geçtiğimiz yılki Amsterdam Uluslararası Belgesel Film Festivali'nin "masterclass" konuğu yönetmen Viktor Kossakovsky'di. Festivali izleyen Necati Sönmez izlenimlerini Altyazı dergisine yazdı. Biz de kendilerinden aktarıyoruz.
1. Film çekmeden yaşayabiliyorsanız, çekmeyin.
2. Bir şey söylemek istiyorsanız, çekmeyin. Onu söyleyin ya da yazın. Sadece bir şey göstermeyi ya da insanların bir şeyi görmesini istediğinizde film çekin. Bu hem bir bütün olarak film için, hem de filmdeki her çekim için geçerlidir.
3. Mesajınız çekimden önce belliyse çekmeyin; gidip öğretmenlik yapın.
Dünyayı kurtarmaya çalışmayın. Dünyayı değiştirmeye çalışmayın. Çekerken, hem dünyayı hem de kendinizi keşfedin.
4. Sırf nefret ettiğiniz bir şeyi çekmeyin. Sırf sevdiğiniz bir şeyi de çekmeyin. Ona nefret mi yoksa sevgi mi duyduğunuzdan emin olmadığınız zaman çekin. Kuşku, sanat üretiminde çok önemlidir. Aynı anda hem sevip hem de nefret ettiğiniz zaman çekin.
5. Çekimden önce ve sonra beyninize ihtiyacınız olacaktır, ama çekim sırasında beyninizi kullanmayın. Sadece içgüdü ve sezgilerinizi kullanarak çekin.
6. İnsanları, eylem veya sözcüklerini tekrarlamaları için zorlamamaya çalışın. Hayat tekrarlanamaz ve öngörülemez. Bekleyin, bakın, hissedin ve kendi çekim tarzınızı kullanarak çekmeye hazır olun. En iyi filmlerin tekrarlanamaz olduğunu unutmayın. Yine en iyi filmlerin tekrarlanamayacak çekimlere dayandığını unutmayın. En iyi çekimlerin, tekrarlanamayacak tarzda çekilmiş, hayatın tekrarlanamaz anlarını yakalayabilen çekimler olduğunu unutmayın.
7. Çekimler sinemanın temelidir. Unutmayın ki sinemanın icadı, herhangi bir öykü olmadan tek bir çekimle —ki o da belgeseldi— gerçekleşti. Ya da öykü sadece bu çekimin içindeydi. Çekimler öncelikle ve en başta, seyirciye daha önce sahip olmadığı yeni izlenimler sunmalıdır.
8. Belgeselde hikâye önemlidir, fakat algı daha da önemlidir. Öncelikle, seyircinin çekiminizi izlerken ne hissedeceğini düşünün. Ardından, filminizin dramatik yapısını onların duygu değişimleri üzerine kurun.
9. Her estetik öğenin etik boyuta sahip olduğu, her etik unsurun da estetik olabildiği tek alan belgeseldir. Özellikle filmlerinizi kurgularken insan kalmaya çalışın. Belki de iyi insanlar belgesel yapmamalıdır.
10. Benim kurallarıma uymayın. Kendi kurallarınızı yaratın. Sizden başka kimsenin çekemeyeceği bir şeyler her zaman vardır.
2. Bir şey söylemek istiyorsanız, çekmeyin. Onu söyleyin ya da yazın. Sadece bir şey göstermeyi ya da insanların bir şeyi görmesini istediğinizde film çekin. Bu hem bir bütün olarak film için, hem de filmdeki her çekim için geçerlidir.
3. Mesajınız çekimden önce belliyse çekmeyin; gidip öğretmenlik yapın.
Dünyayı kurtarmaya çalışmayın. Dünyayı değiştirmeye çalışmayın. Çekerken, hem dünyayı hem de kendinizi keşfedin.
4. Sırf nefret ettiğiniz bir şeyi çekmeyin. Sırf sevdiğiniz bir şeyi de çekmeyin. Ona nefret mi yoksa sevgi mi duyduğunuzdan emin olmadığınız zaman çekin. Kuşku, sanat üretiminde çok önemlidir. Aynı anda hem sevip hem de nefret ettiğiniz zaman çekin.
5. Çekimden önce ve sonra beyninize ihtiyacınız olacaktır, ama çekim sırasında beyninizi kullanmayın. Sadece içgüdü ve sezgilerinizi kullanarak çekin.
6. İnsanları, eylem veya sözcüklerini tekrarlamaları için zorlamamaya çalışın. Hayat tekrarlanamaz ve öngörülemez. Bekleyin, bakın, hissedin ve kendi çekim tarzınızı kullanarak çekmeye hazır olun. En iyi filmlerin tekrarlanamaz olduğunu unutmayın. Yine en iyi filmlerin tekrarlanamayacak çekimlere dayandığını unutmayın. En iyi çekimlerin, tekrarlanamayacak tarzda çekilmiş, hayatın tekrarlanamaz anlarını yakalayabilen çekimler olduğunu unutmayın.
7. Çekimler sinemanın temelidir. Unutmayın ki sinemanın icadı, herhangi bir öykü olmadan tek bir çekimle —ki o da belgeseldi— gerçekleşti. Ya da öykü sadece bu çekimin içindeydi. Çekimler öncelikle ve en başta, seyirciye daha önce sahip olmadığı yeni izlenimler sunmalıdır.
8. Belgeselde hikâye önemlidir, fakat algı daha da önemlidir. Öncelikle, seyircinin çekiminizi izlerken ne hissedeceğini düşünün. Ardından, filminizin dramatik yapısını onların duygu değişimleri üzerine kurun.
9. Her estetik öğenin etik boyuta sahip olduğu, her etik unsurun da estetik olabildiği tek alan belgeseldir. Özellikle filmlerinizi kurgularken insan kalmaya çalışın. Belki de iyi insanlar belgesel yapmamalıdır.
10. Benim kurallarıma uymayın. Kendi kurallarınızı yaratın. Sizden başka kimsenin çekemeyeceği bir şeyler her zaman vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder