stereo kanunu

Stereo, köpekler ve körler için yapılmıştır. Hep bu şekilde gösterilir, ancak şu şekilde gösterilmesi gerekir. Böyle gösterildiği için de...
dinleyen ve seyreden ben, burada, tam karşıdayım. Bu görüntüyü alıp yansıtıyorum. Bu şekilde belirtilen konumdayım. Bu, stereo şekli.
Şimdi bu şekli alıp tarihteki geçmişine bakalım; zira stereo aynı zamanda tarihte de yer alır. Önce Öklid vardı, sonra onu yansıyan Pascal. Bu da mistik altıgen.
Ama tarihte, tarihin tarihin de, İsrail'i oluşturan Almanya vardı. İsrail bu projeksiyonu yansıdı ve kendi aksini buldu.
Ve stereo kanunu devam etti. Buna karşılık, Filistin halkı da kendi aksini buldu. İşte gerçek stereo efsanesi.

JLG/JLG: Aralık'ta Otoportre (Jean-Luc Godard, 1995)

Toplama kampları ile ilgili kitaplara bakarken, bir şey fark ettim: tutsakların ayakta duracak halleri kalmadığında, artık takatlerinin son damlasına ulaştıklarında, görevliler onlara "müslüman" diye hitap ediyordu.

Ici et ailleurs (Burada ve biryerlerde) (Jean-Luc Godard, 1976)

İlişkilendirme (juxtaposition): Toplama kampında, Almanların Yahudilere Müslüman dediklerini bir tek ben söyledim. Toplama kampından kurtulanların hepsi bunu bildikleri ve bütün kitaplarda yer aldığı halde, kimse bu bağlantıyı görmedi; Ortadoğu'da savaş çıktığında bile...

Jean-Luc Godard & Youssef Ishaghpour, Cinema: The Archeology of Film and the Memory of a Century, çev. John Howe, Oxford: Berg, 2005, s. 105.